۷۰ درصد از مدل زبانی دستیار هوش مصنوعی بومی است

حسین افشین معاون علمی رئیس جمهور، در آیین رونمایی از فاز اول دستیار هوش مصنوعی سازمانهای دولتی در بین خبرنگارها گفت: خوشبختانه بعد از گذشت حدود ۵ ماه از انتهای اسفندماه سال قبل که قرارداد این پروژه به صورت رسمی با دانشگاه های مختلف بسته شد، امروز شاهد عرضه دموی این طرح از سوی حدود ۶ دانشگاه هستیم. در مجموع، ۱۴ دانشگاه در این پروژه سهم دارند.
افشین افزود: هرچند همیشه تاکید کرده ام که برای موفقیت پروژه باید دو شرط مهم رعایت شود؛ نخست موفقیت علمی و دوم اجرای آن در زمان مناسب، چراکه زمان برای ما اهمیت بالایی دارد.  در حال حاضر حدود دو ماه نسبت به پیش بینی های اولیه تاخیر داریم،   چراکه قرار بود تا پایان خردادماه این جلسه برگزار شود که به سبب شرایط خاص کشور به تعویق افتاد، اما این مسئله دلیلی برای تاخیر بیشتر دانشگاه ها نخواهد بود.
او افزود: یکی از دانشگاه ها به نمایندگی از بقیه در هیأت وزیران هم عرضه ای خواهد داشت تا وزرا با خاصیت های این دستیار هوشمند و ظرفیت آن برای وزارت خانه ها و در نهایت دولت هوشمند بیشتر آشنا گردند.
توسعه دستیار هوش مصنوعی با مدل های ایرانی  وی در جواب این پرسش که آیا قرار است دستیار هوش مصنوعی سازمانهای دولتی بر اساس مدل های زبانی بومی باشد توضیح داد: تلاش ما این است که همه کارها به زبان فارسی و در داخل کشور صورت گیرد و داده ها از کشور خارج نشود. این مسئله می تواند مقدمه ای مناسب برای کاربردی کردن هوش مصنوعی در کشور باشد. حالا ۷۰ درصد از اجرای این طرح بر اساس مدل های زبانی بومی بوده است.
 افشین در رابطه با ی مراحل چهارگانه اجرای این پروژه گفت: چهار مرحله برای این طرح پیش بینی شده است. در گام نخست، تا پایان خردادماه باید تمام قوانین، بخشنامه ها و دستورالعمل ها در دستیار هوش مصنوعی قرار می گرفت تا در صورت تصویب قانون جدید یا تصمیم گیری وزیر، سامانه بتواند مغایرت ها را تشخیص داده و سفارش های لازم را ارائه نماید. در مرحله دوم داده های وزارت خانه ها، مانند اطلاعات در ارتباط با تولید محصولات کشاورزی و دیگر فاکتور های روزمره، در سامانه بارگذاری می شود. 
معاون علمی رئیس جمهور مرحله سوم این پروژه را شامل پیش بینی و مدل سازی دانست تا سامانه بتواند با بهره گیری از داده های موجود در تصمیم سازی کمک کند و اشاره کرد: البته تصمیم گیری نهایی بر عهده کارشناسان و وزرا خواهد بود، اما این ابزار صحنه بهتری از مدل سازی ها نشان داده است. بالاخره، مرحله چهارم در ارتباط با صحت سنجی است تا دقت تصمیمات افزایش یابد.
وی اشاره کرد: این پروژه یک طرح پویا و زنده خواهد بود که طی سال های آینده ادامه خواهد یافت و دستیار هوش مصنوعی به مرور خود را بهینه خواهد نمود. طبق برنامه زمان بندی، فاز نخست باید تا پایان خرداد، مرحله دوم تا پایان مهر، مرحله سوم تا پایان دی و مرحله چهارم تا انتهای سال اجرا می شد. 
بگفته وی حال حدود دو ماه تاخیر داریم، اما امیدوار هستم دانشگاه ها با همت خود این عقب ماندگی را جبران کنند.
معاون علمی رئیس جمهور گفت با اشاره به این که ما این پروژه را مستقل و همزمان با دانشگاه ها رصد می نماییم و هم افزایی ایجادشده میان دانشگاه ها می تواند اتفاق مهمی برای کشور رقم بزند، گفت: یکی از اهداف ما تقویت هسته های پژوهشی و نیروی انسانی در دانشگاه هاست. خوشبختانه این هدف محقق شده و در همه دانشگاه ها شاهد فعالیت دراین خصوص هستیم.
وی اضافه کرد: از نظر علمی، ایران رتبه مناسبی در عرصه هوش مصنوعی دارد، اما در قسمت صنعتی و کاربردی رتبه کشور حدود ۷۰ تا ۷۵ است. هدف ما نزدیک کردن علم به کاربرد و صنعتی کردن هوش مصنوعی است.
افشین در مورد اعتبارات فاز اول این طرح اشاره کرد: بودجه هر وزارت خانه برای کل فاز های پروژه بین ۱۳ تا ۱۵ میلیارد تومان ارزیابی شده است. اگر دانشگاهی دستیار هوش مصنوعی دو وزارت خانه را در اختیار داشته باشد حدود ۳۰ میلیارد تومان اعتبار برای آن در نظر گرفته شده است.
خداحافظی با دانشگاه های ضعیف وی اشاره کرد: دانشگاه ها و وزارت خانه هایی که همکاری خوبی در این پروژه نداشته باشند کنار گذاشته می شوند و داده ها در اختیار دانشگاه ها و وزارت خانه های دیگر قرار خواهد گرفت. این طرح فرصتی مهم برای کشور است و باید با هم افزایی همه دستگاهها به ثمر برسد.
معاون علمی رئیس جمهور، در ادامه سخنان خود گفت: ما دانشگاه دیگری را که همکاری لازم نداشته باشد به دستگاه اجرائی دیگری متصل می نماییم تا روند کار ادامه یابد. حرکتی درحال انجام می باشد که ما از آن حمایت می نماییم و آنهائی که در این راه فعال می باشند حتماً مورد حمایت قرار می گیرند. هر دانشگاه یا نهادی که همراه نباشد، از سبد حمایتی ما فاصله خواهد گرفت و این خود کمکی به توسعه بومی سازی فناوری خواهد بود.
استفاده از مدل های بومی برای دستیار هوش مصنوعی  وی اضافه کرد: حدود ۳۰ درصد دانشگاه ها از مدل های غیربومی بهره برده اند، اما تأکید ما بر بومی سازی است و هدف ما پوسته نیست، بلکه توسعه واقعی فناوری داخلی است. اگر به طور میانگین در نظر بگیریم، هر کدام از وزارت خانه ها برای کل فاز پروژه حدود ۱۵ میلیارد تومان هزینه دارند و در مجموع، کل پروژه چیزی حدود ۳۰ میلیارد تومان هزینه خواهد داشت. قسمتی از این منابع هم بوسیله شرکت های دانش بنیان در توسعه و بازار استفاده می شود.
معاون علمی رئیس جمهور اضافه کرد: دو استراتژی مهم برای توسعه هوش مصنوعی تعریف کرده ایم. نخست، دفاع از پروژه های دانشگاهی به خصوص رساله ها و پروژه های واقعی دانشجویی است. به این شکل که پروژه های مشخص روی زمین گذاشته می شود و هر دانشجویی که آن را انجام دهد، مورد حمایت قرار می گیرد. این کار دو سود دارد؛ هم نیروی انسانی تقویت می شود و هم پروژه واقعی به نتیجه می رسد. استراتژی دوم هم دفاع از شرکت های دانش بنیان در عرصه کاربردی سازی هوش مصنوعی است.
وی گفت: در جلسه بعدی که امروز برگزار می شود شرکت های دانش بنیانی که قبل از سال قرارداد امضا کرده اند، معرفی خواهند شد. همینطور امروز یا فردا فراخوانی برای وزارت صنعت، معدن و تجارت منتشر می نماییم تا شرکت هایی که مایل به فعالیت در عرصه کاربردی سازی هوش مصنوعی هستند، شناسایی و حمایت شوند.
بگفته این مقام مسئول حالا نزدیک به ۳۰ قرارداد با شرکت های دانش بنیان در زمینه هوش مصنوعی کاربردی منعقد شده است.
وی تصریح کرد: هدف ما این است که رتبه علمی ایران در هوش مصنوعی که جایگاه مناسبی دارد، به بخش کاربردی هم نزدیک شود. حال رتبه کشور در عرصه کاربردی حدود ۷۰ است و تلاش داریم با تقویت دانشگاه ها، شرکت های دانش بنیان و زنجیره کامل فعالان، این جایگاه ارتقا یابد.
معاون علمی رئیس جمهور افزود: هر دانشگاهی که با یک یا چند وزارت خانه همکاری داشته، بر اساس پروپوزال عرضه شده بین ۱۳ تا ۱۵ میلیارد تومان حمایت دریافت کرده است. این حمایت ها بر اساس فراخوانی که منتشر شد انجام گرفت و هیچ دانشگاهی به صورت سفارشی انتخاب نشد. در حقیقت، همه دانشگاه ها می توانستند در فراخوان شرکت کنند، اما تنها پروژه هایی که پروپوزال قابل قبول داشتند، مورد حمایت قرار گرفتند. برخی دانشگاه های مطرح هم به سبب کیفیت پایین پروپوزال رد شدند.
وی اضافه کرد: در فراخوان جدید که امروز یا فردا روی سایت معاونت علمی قرار می گیرد، تمرکز بر حوزه صنعت و معدن خواهد بود و مختص شرکت های دانش بنیان است.
معاون علمی رئیس جمهور همینطور از اجرای طرح آموزش هوش مصنوعی به دانش آموزان آگاهی داد و گفت: با همکاری وزارت ارتباطات، قرار است حدود ۲ میلیون دانش آموز تحت آموزش هوش مصنوعی قرار گیرند. تاکنون نزدیک به ۶۰۰ هزار نفر نام نویسی کرده اند و انتظار داریم این تعداد به ۲ میلیون نفر برسد. این آموزش ها کاملا رایگان، جذاب و به صورت آنلاین عرضه می شود و به شکل بازی محور طراحی شده است.
وی اضافه کرد: هر دانش آموز می تواند مستقل از بقیه مراحل آموزش را طی نماید و در مقاطع مختلف با دیگران رقابت داشته باشد. این دوره از اول خردادماه شروع شده و بازهم ادامه دارد. به برگزیدگان هم جوایز نفیسی اهدا خواهد شد.
وی گفت: این آموزش ها برای همه دانش آموزان از ۴ تا ۱۵ سالگی قابل استفاده می باشد. همینطور آموزش معلمان هم در دستور کار قرار گرفته و از هفته آتی، حدود ۲۰۰ هزار معلم وارد دوره های آموزشی خواهند شد.